Kennis benutten
Terwijl de resultaten van nieuw interessant onderzoek beschikbaar komen, blijft de toepassing die daarop zou moeten volgen in te veel gevallen achterwege. Het antwoord daarop is kennisvalorisatie: het proces dat kennis omzet naar commerciële of maatschappelijk nuttige producten, processen of diensten.
"Een aantal kennisinstellingen, bedrijven en maatschappelijke organisaties sloeg de handen ineen en besloot samen met de overheid hier wat aan te doen. Ze brengen wetenschappers die kennis ontwikkelen en mensen die deze kennis kunnen gebruiken structureel met elkaar in contact. Daarnaast ontwikkelen ze betere faciliteiten voor valorisatie binnen kennisinstellingen."
"De ambities zijn door het programma Nederland Ondernemend Innovatieland en het Innovatieplatform samen met marktpartijen vastgelegd in de Valorisatieagenda 'Kennis moet circuleren' uit 2009. Daarin staan twaalf afspraken die partijen individueel of gezamenlijk moeten oppakken. De Landelijke Commissie Valorisatie onder leiding van voormalig NS-topman Aad Veenman vormt het platform waar zij elkaar geregeld ontmoeten. Partijen spreken elkaar daar aan op het nakomen van de afspraken."
"Het is goed om te zien dat deze afspraken geen papieren tijger blijken te zijn. Zo stelt de overheid verspreid over een aantal jaren tachtig miljoen euro beschikbaar voor een programma dat de basisfaciliteiten voor valorisatie in Nederland op orde brengt. De HBO-raad, de VSNU-vereniging van universiteiten, KNAW en NWO maken samen afspraken om valorisatie in de kwaliteitszorg van instellingen op te nemen. En we zien dat er meer waardering komt binnen kennisinstellingen voor functies die kennisvalorisatie stimuleren. Stuk voor stuk veelbelovende initiatieven."
- Project:
- Kennisvalorisatie
- Doel:
- Stimuleren van kennisvalorisatie bij kennisinstellingen, bedrijven en overheden zodat de resultaten van nieuw en veelbelovend onderzoek meer worden toegepast in producten, processen of diensten
- Looptijd:
- Meerjarig
- Samenwerkingspartners:
- MKB Nederland, HBO-raad, KNAW, NWO, TNO, VSNUvereniging van universiteiten, Nederlandse Federatie van Universitair Medische Centra (NFU), Universiteit Wageningen, Associatie van Grote Technologische Instituten, VNO-NCW, Technologiestichting STW, ministeries van LNV, EZ, OCW en VWS
- Meer informatie:
- www.nederlandondernemendinnovatieland.nl
Laat de samenleving zien wat al het onderzoek oplevert
"In mijn werkzame leven bij Stork en NS heb ik ervaren wat het belang is van een goede koppeling tussen onderzoek, opleiding en praktijk. Enkele van de commissariaten die ik momenteel bekleed hebben dit onderwerp gemeen: het verbinden van onderzoek en samenleving én daar vervolgens ook wat mee doen. Het hele gedachtengoed achter valorisatie is voor Nederland relevant en actueel." Een gesprek met Aad Veenman, voorzitter Landelijke Commissie Valorisatie, over het overbruggen van het gat tussen 'denken' en 'maken'.
We horen veel over de kennisparadox. Is er werkelijk sprake van een probleem?
"Ja, zeker wel. Maar we moeten het niet overdrijven zeg ik er tegelijkertijd bij. Het gat tussen kennis en praktijk is te overbruggen. Wel is het zo dat er meer nuttige kennis beschikbaar is dan in de samenleving wordt gebruikt. De route van opgebouwde kennis naar marktintroductie is vaak diffuus of is soms zelfs helemaal afgesloten. Dat komt ook omdat de prikkel voor wetenschappers ontbreekt. Kennisinstellingen en universiteiten worden beloond voor het leveren van wetenschappelijke productie, niet voor het toepassen van kennis in producten en diensten. Dat moet veranderen."
Waarom is het dichten van dit gat belangrijk?
"Voor de hand liggend is dat we onze welvaart en welzijn kunnen verbeteren door gebruik te maken van innovatieve producten. Denk bijvoorbeeld aan het gebruik van effectieve duurzame producten zoals schone energie. Laat de samenleving zien wat al het onderzoek oplevert, dat is heel belangrijk. Onderzoek dat vaak gefinancierd wordt door de overheid moet aan de samenleving wat teruggeven. Mensen moeten dat ook kunnen zien. En dan is niet alleen belangrijk wat het oplevert, maar ook wanneer. De wetenschap plukt daar uiteindelijk de voordelen weer van."
Hoe staat Nederland er internationaal voor als het gaat om kennis toepassen?
"Het zal niemand verbazen: vooral in de Verenigde Staten is men verder. Daar is het bedrijfsleven veel nadrukkelijker betrokken bij onderzoek en worden innovaties sneller doorontwikkeld waardoor ze ook makkelijker landen in de maatschappij. Nederland heeft veel overheidsgefinancieerde basisonderzoeken en -ontwikkelingen. Het kost ons meer moeite dit te vertalen naar de samenleving. Maar de situatie in Nederland is zeker niet uniek, het is overal een spanningsveld. Sommige landen doen het slechter."
Wat is er gebeurd de afgelopen jaren in het kader van het NOI-project?
"Belangrijk was dat we de valorisatieagenda
op orde hebben gekregen. Mede dankzij de
initiatieven van het Innovatieplatform en
het programma Nederland Ondernemend
Innovatieland hebben vijftien sleutelpartijen
afspraken gemaakt: dit is wat we
willen bereiken en daar gaan we elkaar
aan houden. De Landelijke Commissie
Valorisatie heeft de taak initiatieven te
volgen en die een plaats te geven in de
samenleving. En het ontwikkelt zich
voortdurend, het is onze taak om de agenda
waar nodig te actualiseren.
Vergeet niet dat daarnaast ook de tegenovergestelde
weg hoort bij onze definitie van
valorisatie: de markt helpen toegang te
vinden tot kennisinstellingen. Het is
tweerichtingsverkeer dat elkaar ergens
onderweg moet ontmoeten. Die beweging
van markt naar kennis vindt al plaats.
Bedrijven zoeken meer en meer contact met
universiteiten. Hierin verdient het MKB
speciale aandacht, want voor kleine
bedrijven ligt de drempel hoger.
HBO-opleidingen kunnen daarin een mooie
rol vervullen: toegepast onderzoek dat zijn
weg vindt naar het HBO en vervolgens naar
de markt."
Valorisatie is toch niet compleet nieuw? Wat gebeurde er voorheen?
"In de raden van bestuur of bij faculteiten zaten mensen die zich in 'deeltijd' inspanden om kennisvalorisatie vorm te geven. Maar het waren er te weinig en het moest explicieter. We willen dat instellingen beter kijken wat ze aan middelen moeten vrijmaken en vervolgens de instrumenten ontwikkelen om te zorgen dat valorisatie in de bagage van wetenschappers terechtkomt. Vergeet niet: het is niet iedereen gegeven om die stap van denken naar doen te maken. Het is een bijzondere competentie, waar je mensen voor moet opleiden. In elk geval moet je ze leren daarop te letten."
Welke tastbare resultaten zijn er inmiddels geboekt?
"Dankzij het NOI-project heeft valorisatie
een impuls gekregen, maar het staat nog in
de kinderschoenen. Je kunt niet verwachten
dat we dit jaar al resultaten kunnen laten
zien die in percentages zijn uit te drukken.
Als je graszoden neerlegt en ze direct daarna
optilt om te kijken of ze al wortelschieten,
wordt het gras bruin. Wortels moeten
kunnen groeien, daar is tijd voor nodig.
Wel kunnen we constateren dat het
bewustzijn is toegenomen.
Kennisinstellingen en universiteiten zien
het als een relevant onderwerp waarvoor
zij middelen vrij willen maken. Dat is de
eerste winst."